Ўйнаб гапирсанг ҳам… Украина президентининг нутқи катта эҳтиросларга сабаб бўлди
Россия расмийлари Владимир Зеленскийни ядро урушига даъват қилишда айбламоқдалар.
Австралиянинг Лоуи институтида 6 октябрь куни бўлиб ўтган баҳсда онлайн иштирок этган Владимир Зеленский иштирокчиларнинг НАТО ва Россия муносабатларига алоқадор саволига жавоб бераётиб, Россиянинг кучли эътирозига сабаб бўлган жумлаларни айтди.
Россияни ядро қуролини қўллашдан тийиб қолиш учун НАТО нима қилиши керак, деган саволга Украина президенти шундай жавоб берган: “Кўриб турибмизки, бу одамлар (россияликлар назарда тутилмоқда) ана шундай қўрқинчли қадамларга қобил. НАТО нима қилиши керак? Россиянинг ядро қуролини ишлатишини имконсиз қилиши керак. Лекин муҳими, – мен 24 февралгача бўлганидек, – яна бир бор халқаро ҳамжамиятга мурожаат қиламан. Олдини олувчи зарбалар бериш керак, улар [ядро қуролини] қўлласа, ўзларига нима бўлишини билиб олишлари керак. Аксинча, Россиянинг ядро зарбалар беришини кутиб ўтириб, кейин, “Ҳали шунақами? Мана унда биздан сенга”, демаслик учун”.
Шундан сўнг Зеленский НАТО ўзининг Россияга босим ўтказиш усулини қайта кўриб чиқиши лозимлигини айтган.
Яъни, Зеленский ўз нутқида Россияга қарши олдини олувчи зарбалар бериш керак, деганда нимани, яъни қандай қурол билан зарба кериш кераклигини назарда тутганига аниқлик киритмаган.
Кўп ўтмай, Россия президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков Зеленскийнинг сўзларига муносабат билдириб, дунёнинг барча давлатлари, хусусан, АҚШ, Буюк Британия ва Европа Иттифоқи Украина президенти нима ҳақида гапираётганига эътибор беришлари кераклигини таъкидлади. Песков Зеленскийнинг нутқини “жаҳон уруши бошланишига чақириқ” деб баҳолади. Россия Хавфсизлик кенгаши раҳбари ўринбосари Дмитрий Медведев эса Зеленскийни Россияга ядровий зарба беришга чақиришда айблади.
Зеленскийнинг матбуот котиби Сергей Никифоров бу баёнотларга жавоб бериб, Украина президенти Россияга ҳарбий зарба бериш ҳақида гапирганини рад этди. Унинг сўзларига кўра, Зеленский ўзининг 24 февралгача, яъни Украина-Россия уруши бошлангунга қадар Россияга қарши санкцияларни жорий этиш бўйича айтган таклифини такрорлаган.
Никифоров Россиянинг Украинага қарши уруши бошлангандан бери Россия президенти Владимир Путиннинг бир неча бор ядро қуролидан фойдаланиш билан таҳдид қилганига ишора қилиб, “ядро зарбаси билан таҳдид қилаётган Украина эмас, балки Россия” эканини айтди.
Бунгача АҚШ президенти Жо Байден Владимир Путинни ядро қуроли борасидаги сўзлари учун уни ўт билан ўйнашмасликка чақирган эди. Жумладан, Байден шу йилнинг сентябрида Нью-Йоркда БМТ Бош Ассамблеясидаги чиқишида Россия президентини “Европага очиқча ядровий таҳдид қилиш”да ва ядро қуролини тарқатмаслик мажбуриятларини эътиборсиз қолдираётганликда айблади.
Сўнгги пайтларда ядро уруши хавфи тобора кучайиб бормоқда. Россия босиб олган ҳудудларни ўз таркибига қўшиш ҳақидаги битимларни имзолагач, Владимир Путин бунга қарши чиқаётган АҚШ ва ғарб давлатларини назарда тутган ҳолда, агар Россиянинг ҳудудий бутунлигига хавф пайдо бўлса, унда ядро қуролини ишлатиши мумкинлигини яна бир бор айтган. Шундан сўнг АҚШ ва бошқа ғарб давлатлари Россияни дунёга ядро қуроли билан таҳдид солишда айблашди, уни ўшанга яраша жавоб бўлиши ҳақида огоҳлантиришди.
Яқинда АҚШ ва НАТО раҳбарияти Россия раҳбариятининг агар Украинага қарши ядровий қурол ишлатса, бу Россия учун «ҳалокатли оқибатларга» олиб келиши ҳақида дипломатик йўллар билан ҳам, шахсан ҳам жиддий огоҳлантирилганини маълум қилишди.
Бугунги кунда АҚШ, ғарб давлатлари ва хусусан НАТОдан мисли кўрилмаган даражада катта ҳарбий ёрдам олаётган Украина президенти Владимир Зеленский ҳар бир қадамини ғарбдаги ҳамкорлари билан маслаҳатлашиб босмоқда. Бу нарса унинг сўзлаган нутқи ва гапларига ҳам тегишли дейиш мумкин. Шу маънода, Украина президенти баҳсларга сабаб бўлган Лоуидаги мужмал гапларини Россия раҳбариятининг кайфиятини билиш учун, Путиннинг ядро қуролини ишга солиш ҳақидаги гаплари нақадар жиддийлигини текшириб кўриш учун айтган бўлиши эҳтимол.
Нима бўлган тақдирда ҳам, бугунги урушга тортилган давлатлар раҳбарлари, биринчи галда Россия ва Украина президентлари гапларини сал тарозига солиб айтишса яхши бўларди. Чунки бунақа ўйланмасдан айтилган баёнотлар сайёрамизни тобора ядро уруши хавфига яқинлаштирмоқда. Ядро уруши эса, ер шарининг бутунлай йўқ бўлиб кетишига олиб келиши мумкин. Бу мактаб ўқувчисига ҳам маълум гап.
Мутахассисларнинг ўтган асрнинг 70-йилларида қилган ҳисоб-китобларига кўра, бугунги кунда турли давлатларда йиғилиб қолган ядро қуроллари ер юзини бир неча марта йўқ қилиб ташлаш учун етарли.
Оқбура, Бишкек.
Расм интернетдан олинди
